سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای کجاست؟

سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای به اختصار “راهداری” یکی از سازمان های متولی حمل و نقل در ایران است. سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای کشور که سازمان راهداری گفته می‌شود وظیفه مدیریت راه‌ها،‌ حفظ ایمنی، و نگهداری و مرمت راه‌ها را برعهده دارد. از آن‌جا که بیش از 90 درصد کل حمل‌ونقل ملی توسط راه‌های زمینی در کشور ایران انجام می‌شود لذا به دلیل این ظرفیت گسترده، سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای در ایران زیر مجموعه وزارت راه و شهرسازی تشکیل شده است. از فعالیت های دیگر سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای می‌توان به ترمیم راه‌ها، ایجاد راه‌های ارتباطی و انحرافی برای مواقع ضروری، مدیریت ایمنی و ایمن‌سازی راه‌های ارتباطی، بررسی ترافیک راه‌ها و بهسازی راه‌ها باتوجه‌به ترافیک موجود و نگهداری راه ها و مرمت راه‌ها، نظارت بر فعالیت راهداری و رصد فعالیت‌های شهرسازی اشاره کرد. (منبع)

آدرس سازمان راهداری

نشانی: تهران، بلوار كشاورز، خیابان فلسطین، خ دمشق، شماره 19 (مسیریابی با گوگل) (مسیریابی با نشان)

تلفن: 88804402 الی 8

تلفن وضعیت راهها: 141

سایت: rmto.ir (با فیلترشکن باز نمی‌شود)

تاریخچه تاسیس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای

آغاز تحولات ساختاری در حمل و نقل کشور به حدود یک صدسال قبل برمی‌گردد. فرمان امیرکبیر در سال 1277 شمسی برای ایجاد بحریه نظامی، سرآغازی بر سازماندهی حمل و نقل کشور بوده است. با بررسی سوابق تاریخی مشخص می‌شود که نخستین بار در سال 1285 شمسی «اداره طرق و شوارع» تأسیس گردید. در سال 1301 اداره‌ کل طرق و شوارع در «وزارت فلاحت و تجارت و فوائد عامه» تشکیل شد که از آن می‌توان به عنوان نخستین ساختار سازمانی این بخش در کشور نام برد.

در سال 1309 امور مربوط به راه از وزارت فلاحت و تجارت و فوائد عامه جدا شده و «وزارت طرق و شوارع» تاسیس گردید. در ادامه همین روند و با توجه به وابستگی شدید نهادهای اقتصادی، صنعتی و کشاورزی کشور به راه و نیاز به راه‌های اتومبیل رو، و در نتیجه، نیاز به یک سازمان جدید، در سال 1315 «وزارت راه» با هدف تامین راه‌های ارتباطی کشور تشکیل می‌شود.
در سال‌های 1345 و 1347 مجدداً تغییرات عمده‌ای در سازمان و تشکیلات وزارت راه به وجود آمد. در سال 1351 وزارت راه، تشکیلات منسجم‌تری یافت. در این زمان سازمان‌های وابسته به وزارت راه، شامل راه آهن دولتی ایران، هواپیمایی کل کشور و مرکز هواشناسی بودند.
اساسی‌ترین تغییر تشکیلاتی با تصویب قانون تغییر نام «وزارت راه و ترابری» در سال 1353 به وقوع پیوست. براساس این قانون وظایف جامع‌تر و گسترده‌تر بر عهده این سازمان نهاده شد و حمل‌ و نقل به عنوان رکن اساسی در وظایف وزارت راه و ترابری محسوب گردید. سازمان بنادر و کشتیرانی نیز به این وزارتخانه انتقال یافت و آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک نیز به سبب ارتباط وظیفه با وزارت راه و ترابری جزء سازمان‌های وابسته به وزارت مذکور درآمد. سپس در سال 1354 به سبب گسترش فعالیت راهداری در سطح استان‌ها، «اداره‌ کل راهداری» به «معاونت اجرایی و راهداری» تغییر شکل یافت و «ادارات کل فنی» به منظور پشتیبانی فنی و عملیاتی استان‌ها در این حوزه ایجاد شدند.
در سال 1361 «ادارات کل راه و ترابری استان‌ها» در مجموعه حوزه «معاونت پارلمانی و برنامه‌ ریزی» قرار می‌گیرند و با اصلاح عنوان «معاونت راهداری» به «معاونت راهداری و هماهنگی امور استان‌ها» به این معاونت ملحق می‌شوند. در همین سال عمده‌ترین تحول در ارتباط با حمل و نقل جاده‌ای، در تشکیلات مصوب با ایجاد یک شاخه معاونت در ستاد، تحت عنوان «معاونت حمل و نقل جاد‌ه‌ای» صورت می‌پذیرد. ساختار تشکیلاتی مذکور قریب 10 سال ملاک عمل می‌ماند.
در سال 1371 و در اجرای قانون تعدیل نیروی انسانی دستگاه‌های دولتی، تشکیلات وزارت راه‌ و ترابری مورد بازنگری قرار گرفت. در این بازنگری معاونت‌های حقوقی و برنامه‌ریزی و ساختمان و توسعه راه آهن رسماً سازماندهی و دارای تشکیلات تفصیلی گردیدند. همچنین با تصویب قانون تاسیس «شرکت سهامی تامین ماشین‌آلات و تجهیزات راهداری و راهسازی»، «اداره‌ کل تامین ماشین آلات» منحل و جهت انجام بررسی‌های کارشناسی لازم، «اداره کل مطالعات و بررسی‌های فنی ماشین آلات» ایجاد شد.
در تاریخ 03/08/ 1373، در پنجاه و هشتمین جلسه شورای عالی اداری کشور، بنا به پیشنهاد مشترک وزارت راه و ترابری و سازمان امور اداری و استخدامی کشور با جدایی وظایف حمل و نقل جاده‌ای از پیکر وزارت متبوع و ادغام آن در «شرکت سهامی خاص پایانه‌های عمومی وسایل نقلیه‌ باربری»، «سازمان حمل و نقل و پایانه های کشور» تاسیس شد.

آرم سازمان راهداری (سام‌گراف)

براین اساس، مجموعه وظایف و پست‌های سازمانی این بخش از تشکیلات «حوزه ستادی» و «ادارات کل راه‌ و ترابری استان‌ها» حذف گردید. به دنبال این جابه جایی و به دلیل ارتباط وظیفه‌ای سه واحد «دبیرخانه شورای عالی هماهنگی ترابری کشور»، «اداره‌ کل وصول عوارض اتوبان‌ها» و «دفتر هماهنگی ترابری» نیز به سازمان مزبور انتقال یافتند.
گرچه مصوبه شورای عالی اداری درخصوص تاسیس سازمان به اواخر دوره برنامه اول توسعه ‌برمی‌گردد، لیکن عملاً تغییرات در دوره برنامه دوم توسعه به انجام رسید. «معاونت حمل و نقل» در آخرین وضعیت سازمانی خود به عنوان یکی از 9 معاونت وزارت راه و ترابری دارای چهار دفتر به نام‌های: «استاندارد تدوین و مقررات»، «برنامه‌ریزی و آمار حمل و نقل»، «هماهنگی ترابری و امور حمل‌ و نقل بین‌المللی» و چهار اداره‌کل به نام‌های: «ترافیک»، «امور مسافری»، «حمل و نقل بار و پشتیبانی امور حمل و نقل» و یک دبیرخانه به نام «شورای عالی ترابری» بود. اولین نمودار تشکیلاتی سازمان که تقریباً بدون هیچ تغییراتی تا زمان ادغام «معاونت راهداری» پابرجا ماند شامل حوزه ریاست با سه دفتر، یک مدیریت و یک دبیرخانه، سه معاونت با هشت دفتر و دو اداره‌ کل در ستاد و واحدهای استانی به تعداد استان‌ها بود. واحدهای استانی نیز با دو سطح اداره‌ کل و مدیریت متناسب با وضعیت فعالیت و شرایط هر استان تعیین گردیدند.

سازمان در بدو تاسیس دارای دو شرکت وابسته به نام‌های «شرکت حمل و نقل جمهوری اسلامی ایران» و «شرکت حمل و نقل بین‌ المللی جمهوری اسلامی ایران» بود. در سال 81 طبق مصوبه شورای عالی اداری، شرکت حمل و نقل جمهوری اسلامی ایران از سازمان منتزع و به شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران وابسته گردید و براساس مصوبه هیات وزیران در سال 82 انجام امور مربوط به واگذاری شرکت حمل ونقل بین المللی جمهوری اسلامی ایران نیز به سازمان ابلاغ گردیده است.
همچنین در سال 1376 به پیشنهاد وزارت راه و ترابری و سازمان امور اداری و استخدامی کشور به منظور انطباق عنوان سازمان با وظایف و مأموریت‌های آن و نیز در راستای هماهنگی با سازمان‌های مشابه بین‌المللی، عنوان سازمان حمل و نقل و پایانه‌های کشور به «سازمان حمل و نقل جاده‌ای و پایانه‌ها» تغییر یافت.
در آخرین تغییر تشکیلاتی، طی مصوبه شماره 74022/1901 مورخ 22/ 04/ 82 شورای عالی اداری کلیه وظایف، نیروی انسانی، تجهیزات، تعهدات و اعتبارات «معاونت راهداری وزارت راه‌ و ترابری» به «سازمان حمل و نقل جاده‌ای و پایانه‌ها» منتقل و معاونت مذکور از تشکیلات وزارت راه‌ و ترابری حذف شد. طبق بند 5 مصوبه مذکور، وظایف و اداره امور «دبیرخانه شورای عالی ترابری کشور» از «سازمان حمل‌ و نقل جاده‌ای و پایانه‌ها» منتزع و به وزارت راه‌ و ترابری منتقل گردید. و عنوان ‌سازمان به «سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای» تغییر نام یافت. به رغم تشکیل این سازمان، 9 سال طول کشید تا تشکیلات رسمی آن مراحل استصوابی خود را طی کند. در تاریخ 17 / 03/ 91 نمودار کلان مصوب «سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای» مشتمل بر چهار معاونت، یک مرکز، سه اداره‌کل، پانزده دفتر و سی و یک واحد استانی به صورت رسمی ابلاغ گردید. و بر اساس آن هویت تشکیلاتی مصوبه ادغام «معاونت راهداری» در سازمان حمل‌ و نقل جاده‌ای و پایانه‌های شورای عالی اداری مشخص گردید. (منبع)