اصطلاحات حمل و نقل بین المللی

 

منبع

اينكوترمز

اينكوترمز يكي از انتشارات اتاق بازرگاني بين الملل است و مخفف كلماتي است كه معني آن اصطلاحات بازرگاني بين المللي مي باشد ( Incoterms= International Commercial Terms ).

اينكوترمز اولين بار در سال 1936 تهيه گرديد و در سالهاي 1953، 1967، 1976 1980، 1990، 2000 جهت هماهنگ سازي آن با شيوه هاي جديد تجارت بين الملل، مورد تجديد نظر واقع شد.

عليرغم تصور عمومي اينكوترمز انواع قرارداد نمي باشد بلكه انواع اصطلاحاتي است كه در قراردادهاي خريد و فروش كالا به كار برده مي شود. تعداد اين اصطلاحات در اينكوترمز 2000 سيزده اصطلاح مي باشد . هدف اصلي اينكوترمز تفكيك دقيق هزينه ها و مسئوليت ها بين دو طرف قرارداد يعني فروشنده و خريدار مي باشد . ترتيب تقدم اين اصطلاحات نيز بر اساس همين هدف كلي صورت گرفته است .

اولين اصطلاح EXW است كه در آن فروشنده كمترين هزينه و كمترين مسئوليت را بر عهده دارد و كالا را در محل خود به خريدار تحويل مي دهد. بر عكس در آخرين اصطلاح كه DDP مي باشد، فروشنده بيشترين هزينه وبيشترين مسئوليت را به عهده دارد و كالا را در محل خريدار به او تحويل مي نمايد. لازم به يادآوري است كه همه هزينه هاي مربوطه در قيمت DDP منظور مي گردد. بنابراين به ترتيب كه از اصطلاح EXW به سمت اصطلاح DDP پيش مي رويم بر هزينه ها ومسئوليت هاي فروشنده افزوده مي گردد.

دو تقسيم بندي كلي در رابطه با اينكوترمز وجود دارد:

1- تقسيم بندي از نظر مسئوليت ها و هزينه هاي مربوطه به فروشنده و خريدار (از EXW تا DDP)

2- تقسيم بندي از نظر نوع وسيله حمل مورد استفاده (جاده، قطار، هوا، دريا، آبراه داخلي يا تركيبي از اين طرق )

در متن اصلي اينكوترمز در مورد هر يك از اصطلاحات، همه مسئوليت ها و هزينه هاي خريدار و فروشنده به صورت تفكيك شده ذكر گرديده . همچنين اسناد و مدارك مورد نياز جهت هر يك از اصطلاحات قيد شده است

 

کارئه آ. ت . آ A.t.A

مدرک ورود موقت بین المللی است اگر شخص و یا شرکتی کالایی به صورت ورود موقت جهت شرکت در نمایشگاهها یا تاسیس نمایشگاه وارد نماید و یا نمونه هایی برای ارائه به مشتریان وارد کند به موجب این مدرک نیازی به انجام تشریفات گمرکی مربوط به ورد موقت نخواهد داشت.

 

کارنه تیر

کارنه تیر سند ترانزیتی بین المللی کالا از راه زمینی است که در مبدا صادر می شود و به موجب آن کالا از کشورهای بین راه تا مقصد که بطور ترانزیت عبور می کند نیازی به انجام تشریفات ترانزیب در مرز ورودی وخروجی هر کشور نخواهد بود.

 

اعلامیه ارز

سندی است بانکی که مبلغ ارز انتقال یافته جهت خرید کالا و هم ارز ریالی آن و تاریخ گشایش اعتبار آن را نشان می دهد.

 

پروفورما

سیاهه خریدی است که فروشنده از مبدا به عنوان پیشنهاد فروش، یا تعیین ارزش و شرایط فروش، صادر می کند. این سیاهه قبل از فروش کالا، باید به تائید مرکز تهیه و توزیع مربوطه برسد. پروفورما را پیش فاکتور نیز می گویند.

 

تعرفه گمرکی

جدولی است که کلیه کالاها در آن طبقه بندی و در ستونهای معین، شماره فصل و ردیف مربوطه نوع کالا و ماخل حقوق گمرکی تعیین شده است.

 

کابوتاژ
عبارت است از حمل کالا از یک بندر کشور به بندر دیگر و همچنین از یک گمرک به گمرک دیگر، که از راه کشور هم جوار صورت گیرد. برای کابوتاژ تشریفات گمرکی لازم است و دو نوع اظهار نامه دارد که یک هنگام خروج کالا از بندر یا مرز تنظیم می شود و یکی هم هنگام ورود به گمرک مرز یا بندر.

 

پیمان نامه ارزی
فرمی است که صادر کننده، هنگام صدور کالا از کشور جهت تعهد فروش ارز حاصل از صادرات به بانک های مجاز با اطلاع گمرک به بانک تسلیم می کند. برای خروج موقت نیز پیمان نامه موقت صادر می شود که در صورت عدم برگشت کالا در مدت مقرر، آن را صادرات محسوب کرده و انجام تعهد را مورد پیگرد قرار می دهند. در حال حاضر یک تعهد بسیار ساده برای این منظور کفایت میکند

 

کالای متروکه
کالاهایی که مدت توقف قانونی آنها در اماکن گمرکی یا انبار اختصاصی پایان یافته و ترخیص نشده باشد، کالاهای متروکه خوانده می شود.

 

بار نویسی
مامورین مخصوص موقع تخلیه کالا از وسائط نقلیه، به تدریج ریز آن را مینویسد تا بعدا با بارنامه و مانیسفت تطبیق داده شود.

 

اظهار نامه اجمالی
فرم مخصوصی است که حاکی از خلاصه مشخصات محموله یک کشتی یک هواپیما با یک کاروان از کامیونها که ضمن آن تعداد بسته، وزن مبدا، مقصد نام کشتی یا دیگر وسایل حمل، تعداد اقلام محموله در آن ثبت شده و به ضمیمه مانیفست به گمرک تسلیم می شود در اظهار نامه اجمالی بعد از ذکر مشخصات موسسه حامل و مشخصات وسیله نقلیه و گیرنده، نسبت به مشخصات کالا به نوشتن جمله مانیفست ضمیمه….. در صفحه… قلم اکتفا می شود.

 

بار انداز
محل سرپوشیده ای است که یک یا چند طرف آن دیوار نداشته باشد و کالاهای به منظور محفوظ ماندن از برف و باران و تابش منظم آفتاب در آن جا گذاشته می شود.

 

 

 

بارنامه
در اصطلاح بین المللی کشتیرانی بارنامه را بیل آولندینگ و در جاده و در هواپیما، سی. ام . آر می خوانند. بارنامه مدرکی است برای حمل یک واحد و یا یک پارتی کالا به عنوان گیرنده در مقصد از طرف موسسه حمل و نقل در مبدا بارگیری کالا، صادر می شود. بارنامه حاوی مشخصات ظاهری کالا از قبیل تعداد بسته ها ، شماره و علامت آنها، وزن با ظرف گاهی نیز وزن خالص یا مقدار و نوع کالا طبق آنچه فرستنده اظهار کرده است می باشد، گیرنده بارنامه بر طبق مفاد آن، کالا را از موسسه حمل و نقل دریافت می دارد.

 

مانیفست
فهرست محصول یک شرکت با یک قطار یا یک کاروان از کامیونهایی می گویند که بیشتر از یک بارنامه دارند در فارسی می توان آن را فهرست کل کالا خواند که حاوی ریز کلیه بارنامه های مربوط به محموله است این فهرست کل زمانی عرضه می شود که محموله تجارتی به گمرک مقصد می رسد.

 

ترانزیت گمرکی
عبارت است از روش گمرکی که به موجب آن کالاها تحت نظارت گمرک از یک دفتر گمرکی به دفتر گمرکی دیگر حمل می شود.

 

اظهار نامه مبدا
عبارت است از یک شرح مقتضی در رابطه با مبدا کالاهای ساخته شده که در موقع صدور آنها توسط سازنده، تولید کننده، تهیه کننده، صادر کننده. هر شخصی صلاحیت دار دیگری در فاکتور تجاری یا هر سند دیگری که مربوط به کالاهای باشد ذکر می گردد.

 

اظهار نامه کالا
عبارت است از هر نوع اظهار نامه ای که بر روی برگی که گمرک تعیین نمود تنظیم می شود. در این اظهار نامه اشخاص ذینفع روش گمرکی را که باید در مورد کالا اجرا گردد. ذکر می کنند و مشخصاتی را که از نظر گمرک برای اجرای آن روش لازم است قید می کنند.

 

اظهار نامه ورود یا خروج
عبارت است از هر نوع اظهار نامه ای که توسط شخص مسئول حمل و نقل یا نماینده او باید هنگام ورود یا خروج وسیله حمل و نقل به مقامات گمرک ارائه شود و حاوی مشخصات لازم در ارتباط با وسیله حمل و نقل به مقامات گمرک ارائه شود و حاوی مشخصات لازم در ارتباط با وسیله حمل و نقل، میسر سفر، بار، کالاهای توشه ای و ملزومات، کارکنان و مسافرین می باشد.

 

اظهار نامه گمرکی
عبارت است از یک اظهار نامه مبدا که توسط یک مقام یا مقامات صالح گواهی شده است

 

گواهی بیمه
سندی است که باید توسط شرکت بیمه و یا نمایندگی آن و یا به وسیله پذیره نویسان صادر و یا امضاء شده باشد و تاریخ آن باید همزمان و یا قبل از تاریخ حمل باشد و مبلغ بیمه نامه باید حداقل برابر با ارزش سیف کالا باشد.

گواهی بیمه می بایست :

1- با آنچه که در اعتبار ذکر شده، مطابقت داشته باشد.

2- کلیه خطرات ذکر شده در اعتبار را در بر گیرد.

3- با سایر اسناد در مورد محموله و شرح کالا مطابقت داشته باشد.

 

اسناد حمل
بارنامه به منزله سند قرارداد حمل، رسید دریافت کالا و سند مالکیت آن است و همچنین سندی است که زمان ادعای خسارت از شرکت بیمه می تواند به عنوان پشتوانه مورد استفاده واقع شود.

جزئیات مندرج در بارنامه باید شامل موارد زیر باشد.

شرح کالا، علائم و یا شماره های تجاری، نام کشتی حامل، ذکر عبارتی که حاکی از وجود کالا در کشتی باشد، بنادر بارگیری و تخلیه، نام حمل کننده کالا، نام گیرنده کالا، نام و نشانی شخصی که ورود اجناس به اطلاع او می رسد، هزینه حمل پرداخت شده یا قابل پرداخت در مقصد می باشد.، تعداد نسخه های بارنامه که به صورت اصل صادر شده است، تاریخ صدور

 

گواهی بازرسی
انجام بازرسی توسط یک موسسه بازرسی را مشخص می کند. مرجع مذکور محموله را با توجه به علائم حمل، وزن، تعداد بسته ها، مورد بررسی کمی و کیفی قرار داده و گزارش خود را ارائه می دهد

 

گواهی مبدا
اظهاریه امضاء شده ای است که حاکی از مبدا ساخت کالا می باشد. گواهی مبدا توسط صادر کننده کالا و یا نماینده اش تهیه می شود ولی این گواهی در بعضی از کشورها باید روی فرم خاصی که حاوی تایید ییک سازمان اداری مستقل (برای مثال اطاق بازرگانی) باشد صادر شود.

 

سیاهه تجاری
صورتحسابی است که به موجب آن هزینه کالا به حساب خریدار منظور می شود.

سیاهه باید دارای موارد زیر باشد:

تاریخ، نام و نشانی خریدار و فروشنده، شماره سفارش با قرارداد، مقدار و شرح کالا، قیمت واحد، شرح هر گونه هزینه  توافق شده که در قیمت واحد منظور نشده است، ارزش کل کالا، وزن کالا، تعداد بسته ها، علائم و شماره های حمل، شرایط تحویل و پرداخت جزئیات حمل.

 

 

مطالب مرتبط:

حمل و نقل ترکیبی (چند وجهی)